Bouwtoelevering bij kennisontwikkeling buiten spel?

De bouwsector is opgegroeid met innovatieprogramma’s van zeer uiteenlopende aard. Denk aan de IOP’s in de jaren ’90 van de vorige eeuw, de Voorbeeldprojecten Duurzame en Energiezuinige woningbouw en het recentere programma Industrieel, Flexibel en Demontabel bouwen. De afgelopen jaren is de sector –onder aanvoering van PSIBouw en Regieraad Bouw– druk in de weer geweest met proces- en systeeminnovatie. De les uit al deze programma’s is dat het wel goed zit met kennisontwikkeling; wie wil er niet aan de slag met vernieuwend onderzoek en tijdens congressen pronken met indrukwekkende resultaten? Het gaat echter mis in de kennisdoorwerking. Wie is er bereid om monnikenwerk te verrichten om nieuw verworven kennis breed en duurzaam toegepast te krijgen als het infuus van subsidies verwijderd is. Het is immers veel spannender om nieuw onderzoek op te tuigen!
In het belang van zowel de samenleving als van de sector moet dit ritme van onderzoek-volgt-op-onderzoek omgebogen worden in de leercyclus onderzoek-leidt-tot-toepassing.
Lenny Vulperhorst doet in zijn rapport “Kennis werkt door” een pleidooi voor het veranderen van ondernemingen in lerende organisaties. Bedrijven moeten volgens Lenny meer gaan investeren in de opleiding van hun medewerkers en van hun kerncompetenties een toegevoegde waarde maken voor opdrachtgevers en gebruikers. De opgave is niet nieuwe kennis maar kennisexploitatie. Uit het hart gegrepen!
Als uitvloeisel van “Kennis werkt door” is de Task Force Kennis 2015 ingesteld, die een coördinerende en stimulerende rol moet krijgen ten aanzien van een bouwbrede strategische kennisagenda voor competentieontwikkeling. Als je het pleidooi zou volgen dat de vernieuwing juist moet komen van jonge professionals, zou deze task force moeten zijn samengesteld uit een nieuwe generatie jonge ondernemers, een ”gideonsbende” die zich niet laat vangen in oude tradities en gevestigde conventies.
Er valt nog iets op. Volgens “Kennis werkt door” komt de vernieuwing juist van de toeleveranciers. Waar bouwbedrijven minder dan 1% besteden aan R&D, is dat bij toeleveranciers 3 tot 5%. De ervaring met vernieuwing zit dus vooral bij toeleveranciers. Hoe bestaat het dan dat zij zich buiten spel (laten) zetten als het gaat om het bepalen van de kennisagenda voor de bouwsector?

drs.ing Jan Straatman, directeur Balance & Result Organisatie Adviseurs voor de bouw