De bouwsector verkeert in diepe crisis. Het is best wel
macho om te roepen dat de ellende nog groter moet worden om zwakke broeders te
elimineren. Het is echter niet vanzelfsprekend dat de minst innovatieve
bedrijven sneuvelen. De pijn is overal voelbaar.
Inmiddels realiseren steeds meer ondernemers zich dat er
zich een fundamentele verandering voltrekt in de sector. Deze is 25 jaar geleden
in gang gezet met ‘Het kan best anders in de bouw’ (SBR, 1988). Zembla en de
Parlementaire Enquête hebben gezorgd voor een versnelling en de crisis doet
daar nog een schep bovenop.
Nieuw voor oud
De toekomst zal leren hoe het Nieuwe Bouwen er concreet uit zal zien. Er tekent
zich al een beeld af. Het oude bouwen kenmerkt zich door afwachtende, naar
binnen gerichte capaciteitleveranciers met bindingsangst. In de strijd om de
laagste prijs moeten je ‘partners’ vooral niet de indruk krijgen dat je ze niet
kunt missen.
Het Nieuwe Bouwen zet in op slim werken. Dat kan als partijen
vaker samenwerken, want oefening baart de kunst. Het loont dan om te investeren
in het beter afstemmen van werkwijzen, intern en tussen partners, bijvoorbeeld
door Lean Bouwen. Dit kan hand in hand gaan met het digitaal uitwisselen van
informatie, ofwel BIMmen. Dat leidt niet alleen tot minder faalkosten en dubbel
werk. Het maakt ook de communicatie met de opdrachtgever, eindgebruiker en
omgeving gemakkelijker. Door visualisatie van ontwerp en uitvoering zijn hun
verwachtingen beter te managen. Bij het Nieuwe Bouwen hoort ook een proactieve
houding. Niet afwachten tot er een bestek op de mat valt, maar bouwen aan de
relatie met bewust gekozen klanten.
Sociale innovatie voor andere Mindset
De nieuwe ordening vraagt om een andere houding van zowel medewerkers
van bouw- en installatiebedrijven, als van opdrachtgevers. Zij ruilen de
vechtcultuur voor een samenwerkingscultuur die gericht is op het gezamenlijk
realiseren van de bouwopgave. Zij jagen niet bot het eigen belang na, maar werken
aan een gedeelde ambitie. Dat vraagt om mensen die hun verantwoordelijkheid
nemen en leidinggevenden die hun mensen de ruimte geven om te doen wat nodig
is. Als technologische innovatie samengaat met sociale innovatie, dan komen we
verder.
Drs.ing. Jan Straatman, directeur Balance & Result Organisatie Adviseurs
